LEGENDA O SĘDZIWOJU

Z rynkiem sądeckim związana jest legenda o Michale Sędziwoju herbu Ostoja, alchemiku znanym na dworach królewskich Europy zwanym „księciem alchemików’.

Sędziwój- pochodził z rodu osiadłego w Łukowicy. Pobierał nauki w kolegiackiej, sądeckiej szkole, a jego zdolności zawiodły go do krakowskiej akademii. Zamiast studiować medycynę zajął się zgłębianiem wiedzy tajemnej- chciał posiąść modną wówczas wiedzę zamieniania metali szlachetnych w złoto.

Wyjechał z kiesą ojcowskiego złota w podróż po Europie, odwiedzając pracownie najbardziej znanych alchemików. Studiował ich rękopisy, przeprowadzał doświadczenia. W Saksonii spotkał się z włoskim alchemikiem Sethonem. Od niego otrzymał tajemny proszek, przy pomocy którego każdy metal zamieniał się w złoto.

Saksoński alchemik umierając zostawił Sędziwojowi swoją alchemiczną pracownię. Sędziwój wyjechał z Pragi, gdzie wezwał go zainteresowany czarną magią król Rudolf II. W obecności króla przeprowadził udane doświadczenia zamiany ołowiu w złoto. Z Pragi udał się do Witenbergii do księcia Fryderyka III, chcącego zapełnić złotem swój pusty skarbiec. Sędziwój zademonstrował tutaj swoje alchemiczne zdolności. Nie sławy jednak doznał, ale przykrości ze strony zazdrosnego, a odsuniętego z dworu poprzedniego alchemika, który pozbawił go cudownego proszku, a jego samego uwięził. Z odosobnienia uwolnił go jego praktykant. Po tych przygodach wrócił Sędziwój do pięknego i spokojnego Nowego Sącza. Widać dobrze było Sędziwojowi żyć w Sączu, bo powraca tutaj w każdą sylwestrową noc.

Zjawa odziana w profesorską togę i nawet w najjaśniejszą noc nie zostawiając za sobą cienie – przechadza się po sądeckim rynku i rozrzuca po nim dukaty. Padają bezgłośnie, ale lśnią. Kto je dostrzeże, temu szczęście będzie sprzyjać przez następny rok.

Michał Sędziwój urodził się w 1566 roku, zmarł w 1636.

Jan Matejko uwiecznił na jednym ze swych obrazów scenę przemiany w monety w złoto.

Od 1939 obraz znajduje się w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi.